Święty Marian

Święci Marian i Jakub z Numidii, 30 kwietnia, (zm. 259)

Marian i Jakub to męczennicy I wieków chrześcijaństwa. Święci żyli prawdopodobnie w Numidii w Afryce Północnej w III wieku.

Nagrobek Mariana i Jakuba: Wąwóz Rummel w Algierii

Znani są także jako święci Jakub i Marian z Lambezy. Pierwszy był lektorem, drugi diakonem. Ujęto ich w czasie prześladowania za Waleriana na terenie Numidii, w miejscowości Muguae. Stamtąd sprowadzono przed sędziego do niedalekiej Cyrty (dzisiejszej Konstantyny w Algierii), a następnie odesłano do prefekta urzędującego podówczas w Lambezie (Lambaesis).

Marian i Jakub zabrani do więzienia. Guido Palmeruccie (ok. 1350), Muzeum Sztuk Pięknych, Nance

Zostali skazani na śmierć przez ścięcie, a ich ciała wrzucono do rzeki w Wąwozie Rummel, w r. 259, zapewne w dniu 6 maja. Tę datę dzienną podaje kalendarz kartagiński i niektóre rękopisy Martyrologium Hieronimiańskiego, podczas gdy w innych, także w Martyrologium Rzymskim, umieszczono ich na skutek mylnego odczytania dnia 30 kwietnia. Schemat nowego martyrologium proponuje poprawienie tego błędu. Posiadamy opis męczeństwa (Passio), który pomimo pewnych literackich wpływów wydaje się być autentyczny i pochodzić spod pióra współwięźnia męczenników.

Zostali ścięci, a ciała ich wrzucono do rzeki. Ich relikwie spoczywają i są czczone w Katedrze p.w. Św. Mariana i Jakuba w Gubbio (Cattedrale dei Santi Mariano e Giacomo) we Włoszech.

Ołtarz Katedry w Gubbio
Relikwie Mariana i Jakuba w Gubbio

Według tradycji przybyły do Gubbio między IV a VI wiekiem i od wieków są przechowywane w ołtarzu kościoła katedralnego diecezji Gubbio, p.w. Świętego Jakuba i Mariana. Ze względu na ich świadectwo wiary, Kościół lokalny zawsze łączył ich pamięć jako lektora i diakona z udzielaniem posług świeckich we wspólnotach diecezjalnych i parafialnych. Kult męczenników z Lambezy musiał być powszechny, ponieważ święty Augustyn na ich cześć wygłosił słynne kazanie w Sermo, w roku 380. Relikwie najprawdopodobniej zostały przeniesione do Włoch przez uchodźców, gdzie ich kult rozprzestrzenił się. Spowodowane to było niestabilnością polityczną w Afryce Północnej i dużą migracją. Dla rozwijających się ośrodków miejskich, takich jak Gubbio i dużym znaczeniem w średniowieczu, kult świętych był bardzo ważny i rozwijał się mocno. Święty Pier Damiani (1007-1072) biskup i kardynał Gubbio, z okazji dorocznej uroczystości Świętych Patronów, przytaczał w homilii opisy męczeństwa i objawienia jakich doświadczali męczennicy, a które są zawarte w „Passio Mariani et Jacobi – Męczeństwo Mariana i Jakuba”.

Imię Marian wywodzi się ze starożytnego Rzymu. Powstało z łacińskiego przydomka Marianus, który oznaczał „należący do Mariusa, do rodu Mariuszów”. Ciekawe jest, że to Św. Marian jest wymieniany jako pierwszy z dwóch męczenników, chociaż był tylko lektorem, a Jego współtowarzysz diakonem. Mówi się także o Towarzyszach, którzy także razem z nimi byli zabici. Święty Marian zgodnie z opisem męczeństwa bardziej cierpi i jest poddawany większym torturom, a także już wcześniej był prześladowany i torturowany za panowania Decjusza.

Męczeństwo Mariana, Guido Palmeruccie (ok. 1350), Muzeum Sztuk Pięknych, Nance
Relikwiarium w par. p.w. M.B. Częstochowskiej w Oleśnikach

c.d.n.